Podkarpacka Przestrzeń Cyfrowa
Konferencja „Podkarpacka Przestrzeń Cyfrowa” poświęcona nowoczesnym technologiom geoinformacyjnym i ich zastosowaniom w regionie odbyła się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego. Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, Politechniki Rzeszowskiej oraz Podkarpackiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Rzeszowie.
Uczestnicy
W konferencji udział wzięli parlamentarzyści Ewa Leniart, Krzysztof Sobolewski i Tadeusz Chrzan, wicewojewoda podkarpacki Wiesław Buż, wicemarszałkowie dr inż. Karol Ożóg i Piotr Pilch, rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, eksperci, naukowcy, przedsiębiorcy oraz reprezentanci instytucji zajmujących się cyfryzacją i ochroną dziedzictwa kulturowego.
Briefing
Konferencję poprzedził briefing prasowy, w którym uczestniczyli: wicemarszałek dr inż. Karol Ożóg, rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik, kierownik Działu Promocji Prac Geodezyjnych i Wdrażania Nowych Technologii dr hab. inż. Przemysław Leń, prof. PRz, dyrektor Podkarpackiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Rzeszowie Krzysztof Popek, dyrektor Muzeum-Zamek w Łańcucie dr Piotr Szopa i Dyrektor PZDW w Rzeszowie Piotr Miąso.
Otwarcie
Otwierając wydarzenie, wicemarszałek dr inż. Karol Ożóg, podkreślił, że stanowi ono podsumowanie etapu prac przeprowadzonych przez Samorząd Województwa Podkarpackiego w celu pozyskania wysokowydajnych danych przestrzennych, które umożliwią efektywniejsze i bardziej racjonalnie zarządzanie przestrzenią województwa. „Skupiliśmy się na trzech kluczowych obszarach: ochronie dziedzictwa materialnego, poprawie bezpieczeństwa mieszkańców regionu oraz promocji walorów turystycznych i przyrodniczych Podkarpacia. Aby stworzyć cyfrowy obraz tej przestrzeni, niezbędne było pozyskanie niezwykle dokładnych i precyzyjnych danych. W tym celu zaangażowaliśmy Podkarpackie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, które nawiązało współpracę z Politechniką Rzeszowską. Efektem tej kooperacji są rozwiązania, które będą dzisiaj prezentowane” – powiedział wicemarszałek, podkreślając znaczenie cyfryzacji i innowacyjnych rozwiązań w rozwoju infrastruktury oraz ochronie dziedzictwa kulturowego Podkarpacia.
Rektor Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik w swoim wystąpieniu mówił o kształceniu inżynierów, m.in. na kierunku geodezja i planowanie przestrzenne, którzy wspierają rozwój zarówno regionu, jak i kraju. Podkreślił, że rolą uczelni jest również prowadzenie badań naukowych i wdrożeniowych, które wpływają na gospodarkę i lepszą jakość życia: „Kilka miesięcy temu rozpoczęliśmy współpracę z Biurem Geodezji i Terenów Rolnych, która okazała się bardzo owocna. Efekty tej współpracy, które służą społeczeństwu, są widoczne już teraz, a w przyszłości będą się tylko rozwijać. Jest to kluczowa współpraca, która nie tylko przyczyni się do rozwoju województwa, ale także naszej uczelni. Gratuluję wszystkim pomysłodawcom i cieszę się, że relacje z samorządem województwa są tak pozytywne”.
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego wraz z Podkarpackim Biurem Geodezji i Terenów Rolnych w Rzeszowie pozyskał m.in. precyzyjne skanery laserowe, najnowocześniejszy system mapowania mobilnego oraz bezzałogowe statki powietrzne wyposażone w wielozadaniowe kamery i sensory. Wdrożenie tego sprzętu, przeprowadzone we współpracy z Politechniką Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza, pozwoliło na wytyczenie nowych standardów realizacji zadań administracji samorządowej. Naziemny skaner laserowy umożliwia precyzyjną inwentaryzację obiektów w celu ochrony i konserwacji zabytków. Skanowanie laserowe wraz z utworzeniem wirtualnej, trójwymiarowej repliki stanowi powszechną praktykę w przypadku najwyższej klasy światowych zabytków. W 2024 roku województwo podkarpackie pozyskało zestaw mapowania mobilnego przystosowany do montażu na pojeździe, obejmujący skaner laserowy wraz z kamerą panoramiczną i zestawem kamer kierunkowych. Na podstawie wykonywanych przejazdów pomiarowych opracowano precyzyjne, interaktywne trójwymiarowe modele dróg wojewódzkich, dokonują automatycznej identyfikacji oznakowania drogowego oraz prowadzą georeferencyjną bazę danych. Zakupiony sprzęt umożliwił opracowanie jednego z pierwszych w kraju zintegrowanych systemów ewidencji dróg wojewódzkich, przeznaczonego do usprawnienia pracy Podkarpackiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w zakresie zarządzania infrastrukturą drogową. Moderator konferencji dr hab. inż. Przemysław Leń, prof. PRz podkreślił „Jesteśmy liderem jeśli chodzi o województwo w kraju, natomiast w rozwiązaniach na skalę europejską, światową jesteśmy w samej czołówce”.
Wystąpienia
Prezentacja Karola Furgała i Daniela Buszty z Podkarpackiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Rzeszowie poświęcona była możliwości wykorzystania naziemnego skaningu laserowego w pracach nad ochroną dziedzictwa kulturowego regionu. Prelegenci podkreślili, że zaawansowane technologie pomiarowe umożliwiają precyzyjną inwentaryzację obiektów zabytkowych, co stanowi fundament dla ich skutecznej ochrony i konserwacji. Przykładem jest kompletny, trójwymiarowy model zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego w Julinie. W przyszłości planowane jest także skanowanie kolejnych obiektów dziedzictwa kulturowego Podkarpacia, w tym Zamek w Łańcucie.
Wystąpienie Damiana Ferenca i Michała Maciąga poświęcone było implementacji technologii mobilnego mapowania z wykorzystaniem skanera laserowego z kamerą panoramiczną. Rozwiązanie to stanowi przełom w dokumentacji infrastruktury drogowej, pozwalając na szybkie i dokładne odwzorowanie stanu technicznego dróg oraz obiektów inżynieryjnych. System mapowania mobilnego jest stosowany w dokumentacji dróg. W najbliższym czasie rozpoczną się prace związane ze skanowaniem i fotorejestracją niemal 1800 km dróg wojewódzkich Podkarpacia. Dzięki temu Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie jako jedna z pierwszych jednostek w kraju będzie dysponować najnowocześniejszym systemem ewidencji drogowej. Utworzony geoportal sprawdzi się nie tylko w zarządzaniu infrastrukturą drogową, ale będzie również stanowić wartościową pomoc dla służb dbających o bezpieczeństwo mieszkańców regionu.
Kolejni prelegenci Michał Soczek i Jakub Wajda omówili możliwości zastosowania dronów np. do monitoringu środowiska, kontroli inwestycji lub szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych. Bezzałogowe statki powietrzne mogą być wykorzystywane do opracowania dokumentacji rozległych lub trudno dostępnych obszarów, w celu wspierania akcji ratowniczych, zarządzania kryzysowego, tworzenia ortofotomap, modelowania terenu oraz opracowywania zobrazowań termowizyjnych. Są również pomocne podczas inwentaryzacji zabytków oraz infrastruktury drogowej.
